ازار اولیه، بازاری است که برای سهام و اوراق قرضه جدید به وجود آمده و در آن، سرمایهگذار برای خرید این اقلام به طور مستقیم به شرکت ناشر اوراق مراجعه میکند و پول خرید خود را به حساب او واریز میکند.
بازار اولیه جایی است که شرکت یا ناشر اوراق بهادار برای تامین سرمایه مورد نیاز خود به طور مستقیم با مردم ارتباط برقرار میکند، در حالی که در بازار دستدوم (بازار ثانویه) سرمایهگذار سهام شرکت پذیرفته شده را در بورس اوراق بهادار خرید و فروش میکند.
بازار ثانويه شامل خريداران و فروشندگان سهام و اوراق قرضه اي است که قبلا انتشار يافته است .براي مثال اگر فردي بخواهد سهم يا ورقه اي قرضه اي راکه براي اولين بار پس از عرضه توسط يک شرکت خريداري کرده به فروش برساند بايد به بازار ثانويه برود.
به همين ترتيب وقتي شخصي بخواهد ، سهم يا ورقه قرضه مربوط به شرکتي را از بازار ثانويه خريداري کند، (در صورتي که آن شرکت در فهرست شرکت هاي پذيرفته شده در بازار سهام باشد) ناچار نيست منتظر انتشار عمومي سهام جديد آن شرکت بماند.
بورس اوراق بهادار مهم ترين نهاد بازار ثانويه براي معاملات اوراق بهادار است. بازار ثانويه مکاني است که سهام منتشرشده و در حال انتشار مورد خريد و فروش قرار مي گيرند.
تفاوت بازار ثانويه با بازار اوليه در اين است که در بازار اوليه عرضه کننده ، سهام را مستقيما به سرمايه گذار ميفروشد.
ارزش هر دارایی را آن گونه که در ترازنامه شرکت آمده است، ارزش دفتری مینامند. از آنجا که داراییهای هر سال مستهلک میشوند، ارزش دفتری نیز هر سال کاسته میشود. ارزش دفتری هر سهم به این شکل حساب میشود که تمام بدهیها را از تمام داراییها کسر میکنند و آن چه به دست آمده را بر تعداد سهامی که شرکت منتشر کرده و در دست مردم است، تقسیم میکنند.
ارزش ذاتی سهام قیمتی است كه عوامل اصلی و موثر در ارزش سهام را در نظر گرفته آن را از قیمتجاری بازار متمایز میكند، مدیران مالی و تحلیلگران با ارزیابی عوامل بنیادی كه برقیمت حقیقی سهام اثر می گذارد در ارزیابی و تخمین دقیق ارزش حقیقی سهام تلاش میكنند.
هدف از تحلیل ارزش ذاتی مقایسه آن با قیمت بازار سهم است. عوامل بنیادی موثر برارزش سهم عموماً كمتر از قیمت بازار تغییر میكنند و تحلیلگران امیدوارند كه تفاوت بین ارزش ذاتی و قیمت بازار را به خصوص در بازاری كه كارآیی كامل ندارد دریابند.
هدف اصلی از این مقایسه تشخیص این است كه آیا در حال حاضر سهام مورد نظر ارزان (زیرقیمت حقیقی) است و یا گران (بالای قیمت حقیقی) اگر سهمی ارزان باشد بازار اثر عوامل بنیادی را كه قیمت بالاتری از قیمت بازار برای سهم را موجه می كنند كاملاً در نیافته است به مجرد اینكه بعضی سرمایهگذاران این وضعیت را تشخیص دهند و خرید این سهم را آغاز میكنند و نسبت به افزایش قیمت بازار میشوند. بنابراین آن گروه از افراد حقیقی و حقوقی كه زودتر به خرید سهم اقدام كردهاند سود خواهند برد. برای سهامی كه ارزش بازار آن گران است وقتی سرمایهگذاران متوجه گرانی قیمت میشوند فروش خود را آغاز كرده و سبب كاهش قیمت بازار میشوند. بنابراین عاقلانه است كه از خرید این سهام گران پرهیز كرد.
در مورد سهام عادی، ارزش اسمی هر سهم مبلغی است که طبق اساسنامه روی هر سهم نوشته شده است. این رقم با ارزش بازار سهم هیچ ارتباطی ندارد. در مورد اوراق قرضه یا سهام ممتاز، ارزش اسمی هر برگ است که میزان آن تعیینکننده مقدار بهره یا سودی است که به آن تعلق میگیرد.
ارزش بازار يک شرکت سرمايه گذاري از حاصل تقسيم ارزش جاري سهام شرکت سرمايه گذاري بر تعداد سهام آن شرکت به دست ميآيد. به عبارت ساده، اين متغير نشان ميدهد که چه مقدار سود از سرمايهگذاريها در صورت فروش آنها نصيب هر سهم شرکت ميشود. اين متغير را ميتوان از اطلاعات منتشره توسط شرکتها به دست آورد. همانطور که گفته شد اين عدد به نحوي نشاندهنده ارزش جاري سرمايهگذاريهاي شرکت براي هر سهم ميباشد.